Тема урока ценность рассказа «АтымтайЖомарт»

Бөлім:Тәрбиенің қайнар бұлағы

Мектеп:  Шұбарағаш

Күні: 12.12.2019

Мұғалімніңаты-жөні:

Сынып:  5

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

«АтымтайЖомарт»  әңгімесінің құндылығы

Сабақта іске асатын оқу мақсаты

5.2.1.1. әдеби шығармадағы салыстыра суреттеулер мен қарама – қарсы суреттеулерді табу

Сабақтың мақсаты

1.Барлық оқушылар орындай алады: Шығарма мазмұнын түсінеді, зерттейді. Рөлдік ойындар, таныстырылым әдістері арқылы шығармадағы Атымтай Жомарттың екі пікірін салыстыра отырып, тұжырымдайды. Қарама-қарсы ұғымдағы жомарттық пен сараңдықты мәтін мазмұнынан табады,салыстырады.

2. Оқушылардың көпшілігі орындай алады: Көркем шығармада көтерілген мәселе бойынша өз көзқарасын дәлелді етіп жеткізеді.

3. Кейбір оқушылар орындай алады:  Жомарттық пен сараңдықты адамгершілік тұрғысынан салыстыра бағалайды. Әдеби шығармада көтерілген мәселеге анализ жасай отырып, өмірдегі шындыққа көзқарасын қалыптастырады.

Жетістіккритерийі

- Шығарма мазмұнын түсінеді, тұжырым жасайды.

-  Жомарттық пен сараңдық сөзінің мағынасын ашады.

- Кейіпкерді шынайы өмірмен салыстырып бағалайды.

Тілдікмақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: көңілге жел кіру, дәулет,әдет, кем-кетікке жәрдем беру, әбірет алу

Диалог құруға\шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер: шөп тасып, жұмыс қылады, ұмытармын деп қорқамын, әбірет алсын деймін.

Талқылауға арналған сұрақтар: -Әңгіме оқырманға қандай үлгі-өнеге көрсетеді?- Қазіргі заманның Атымтай Жомарты қандай?-Егер сен бай болсаң, не істер едің?

-Не себепті Атымтай Жомарт дәулетті болса да, шөп тасып,күнде еңбектенеді?

Ишара: рөлдік ойындағы қол қимылдары

Құндылықтар

Зайырлы қоғам мен жоғары руханият. «Атымтай Жомарт» әңгімесінің айтар негізгі түйінді ойы арқылы еңбекке деген құрмет, өмір бойы білім алу құндылықтарына, рухани өрлеуге баулимын.

Өмірменбайланысы

Шығарма идеясының өмірмен сабақтастығын ұғыну

Пәнаралықбайланыс

Тарих, қазақ тілі

Алдыңғыбілім

Атымтай Жомарттың образдылық ерекшелігі

Сабақбарысы

Жоспарланғанкезеңдері

Жоспарланғаніс-әрекеттер

Дереккөздер

Сабақтыңбасы

3 минут

Қызығушылықты ояту. Мінез, ерекше қасиеттеріне сай ат қою.

1.«Сәлемдесу» сергіту сәті. Білім алушылар орындарынан тұрып, көршісінің аттас саусақтарына кезек-кезек тигізеді, бас бармақтан бастайды:-Мен саған тілеймін(бас бармағын тигізеді)-Бақыт(сұқ саусағын тигізеді)-Денсаулық(ортаңғы)-Барлығында(атаусыз саусақ)-Барлық жерде(шынашақ)-Сәлеметсің бе!(алақанын бір-біріне тигізеді)

2.«Суреттер: не болды?» әдісі. Интерактивті тақтадан суреттер көрсетіледі. Оқушылардан суретте не болып жатқанын және түсіндіріп берулері сұралады. Білім алушының назарын шоғырландыру үшін қосымша жетекші сұрақтар қойылады: 

- Суреттен не байқадыңдар? - Бұл қандай адам? Оның бойында қандай жақсы қасиет бар деп ойлайсыз?- Бүгінгі сабақтың тақырыбы не жайлы? Болжаңыз.

3. Оқушылармен бірігіп, бүгінгі сабақ мақсатын айқындап аламын.

4. Үлестірме қағаздар арқылы сынып оқушыларын топқа бөлемін.

Сабақтың мақсаты мен күтілетін нәтижелері айқындалады.

Слайд

І топ. Жомар

ІІ топ. Мейірім ІІІ топ. Еңбек

«Суреттер: не болды?» әдісіне арналған суреттер

«Жомарт», «Мейірім», «Еңбек» топ аттары жазылған үлестірме қағаздар

Сабақтыңортасы

  10 минут

4минут
 

10 мин

6 минут

1. Білім алушы әрекеті: Оқушылар «Атымтай Жомарт» әңгімесінің мазмұнын талдай отырып, шығармадағы оқиғаларды рет-ретімен 

«Уақыт тізбегі» әдісі бойынша сызбаға жазады. Тапсырманы орындауда мағынаны ұғынуға арналған оқылым мен жазылым тапсырмасы арқылы орындатамын. 

Ойлау дағдысының деңгейі: білу,түсіну

Бағалау критерийі: Шығарма мазмұнын түсінеді Тұжырым  жасайды.

Тапсырма. «Уақыт тізбегі» әдісі. «Атымтай Жомарт әңгімесінің  мазмұнын талдай отырып, оқиғаларды рет-ретімен  сызбаға орналастырып жазыңыз.

Атымтай  жомарт өзi есепсiз бай бола тұрып, күн сайын бiр мезгiл үстiне ескi-құсқы киiм киiп, отын кесiп, шөп тасып жұмыс қылады екен. Бiр күнi өзiнiң жақын таныстары сұрады дейдi:– Жомарт, құдай бергей дәулетiңiз бар, ашқа – тамақ, жалаңашқа – киiм, үйсiздерге – үй болдыңыз, сөйтiп тұрып өз басыңызды кемшiлiкке салып, жете алмаған жарлыша отын кесiп, шөп тасығаныңыздың мағынасы не? – деп. Жомарт айтты  дейдi:– Төрт түрлi себеп бар. Әуелгiсi: әдемi ат, асыл киiм, асқан дәулеттi өне бойы әдет етсең, көңiлге жел кiргiзедi; сол желiккен көңiлмен өзiмнен терезесi төмен бейшаралардан жиренiп, көз салмай, кем - кетiкке  жәрдем  берудi  ұмытармын  деп  қорқамын. 

Екiншiсi: бар бола  тұрып  мен  жұмыс  қылсам,  мұның  кемшiлiк  емес екенiн  бiлiп, кейiнгiлер әбiрет  алсын  деймiн.  Үшiншiсi: күн сайын өз бейнетiммен тапқан бiр-екi  пұлға  нан сатып алып жесем де бойыма сол тамақ болып тарайды,  еңбекпен табылған дәмнiң тәттiлiгi, сiңiмдiлiгi болады екен.  Төртiншiсi: құдайтағаламның берген дәулетiн өзiмсiнiп, тиiстi орындарына жаратпай, көбiсiн өзiм iшiп-жеп, өзiм тұтынсам, мал берген иесiне күнәлi болармын деп қорқамын, – дедi

Дескриптор:

1. Әдеби шығарманың мазмұнын түсінеді.

2. Мәтін мазмұнына анализ жасайды.

3. Шығармадағы оқиғалар тізбегін сызбаға түсіреді.

Кері байланыс: ауызша жүргіземін. Қолданатын сөздер: «Жарайсың!», «Керемет!», «Әлі де ойлан!»

2. Жұптық жұмыс. «Ойлан, зерделе» әдісі

Білім алушы әрекеті: Берілген сөздің мағынасын түсіне отырып, жомарттық пен сараңдық сөзі қатысқан мақал-мәтел тауып, кестені толтырады. Тапсырманы орындауда тілдік мақсатты басшылыққа ала отырып, жазылым тапсырмасы арқылы орындатамын.

Ойлау дағдысының деңгейі: қолдану 

Бағалау критерийі: Жомарттық пен сараңдық сөзінің мағынасын ашады.

 Тапсырма. Жомарттық және сараңдық сөзінің мағынасын анықтап, осы сөздер қатысқан мақал-мәтел тауып, кестені толтырыңыз.
Дескриптор:1 «Жомарттық» сөзінің мағынасын ашады.

2. «Сараңдық» сөзінің мағынасын ашады.

3. Мақал-мәтелді тауып жазады.

4. Кестені толтырады.

Кері байланыс: ауызша жүргіземін. «Дәл таптыңыз!», «Орынды айтылған!», «Жарайсың!»

3. Топтық жұмыс«Топтық тергеу немесе зерттеу» стратегиясы

Білім алушы әрекеті: Білім алушылар интерактивті тақтада жазылған топ аттарына назар аударып, өзінде қызығушылық тудырған топқа бірігеді. Сол топқа берілген тапсырманы орындайды. 

Ойлау дағдысының деңгейі: қолдану,талдау

Бағалау критерийі: Кейіпкерді шынайы өмірмен салыстырып бағалайды.

Тапсырма:

-  Баяндаушылар (әдеби шығарманың мазмұнын баяндайды)

- Сұрақ құрастырушылар (Әңгіме желісі бойынша қарапайым және күрделі сұрақтар құрастырады)

- Дәнекерлеушілер (Көркем шығармада көтерілген мәселені, кейіпкерді қазіргі заманмен салыстырады.)

Дескриптор:

1 Шығарманың мазмұнын баяндайды.

2. Мәтін мазмұны бойынша әр түрлі деңгейлегі сұрақтарды құрастыра алады.

3. Шығармада көтерілген мәселені қазіргі заманмен салыстырады.

Кері байланыс: ауызша жүргіземін. Қолданатын мадақтау сөздері: «Шебер орындалған!», «Құнды пікір айттыңыз!», «Дөп түстіңіз»», «Өте жақсы!»

4. Жұптық жұмыс. «Қос диаграмма» әдісі

Білім алушы әрекеті: Білім алушылар жомарт адам мен сараң адамның бейнесін салыстырады,ұқсастығы мен айырмашылығын тауып,жинақтайды. Берілген диаграммаға салады. Мәтіннен түсінгенін  қолданысқа енгіздім

Ойлау дағдысының деңгейі: жинақтау

Бағалау критерийі: Әдеби шығармадағы Атымтай Жомарттың екі пікірін салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді, жомарттық пен сараңдықты мәтіннен табады.

Тапсырма: Жомарт адам мен сараң адамның бейнесін салыстырыңыз. Ұқсастығы мен айырмашылығын тауып, диаграммаға салыңыз. Интербелсенді тақтада орындаңыз.
Дескриптор:1 . Жомарт адам мен сараң адамның бейнесін салыстырады,

2. Адам бойындағы жақсы-жаман қасиеттерді ажыратады.

3. Ұқсастығы мен айырмашылығын табады.

3. Қос диаграмманы толтырады.

Кері байланыс: «Өте жақсы жазылған», «Дұрыс таптың!», «Орынды айттың!», «Интерактивті тақтада орындағын жұмысыңыз үздік болды!», «Шебер орындадыңыз!»

«Атымтай Жомарт» әңгімесі

«Уақыт тізбегі»әдісіИнтербелсенді тақта

«Ойлан, зерделе» әдісі

Жұптық жұмыс

«Топтық тергеу немесе зерттеу» стратегиясы

Топтық жұмыс

«Қос диаграмма» әдісіЖұптық жұмыс.


Интербелсенді тақта

Сабақтың соңы

3 минут

Рефлексия «Аяқталмаған сөйлем» әдісі

Оқушы әрекеті: Білім алушы өздеріне жақын сөйлемді таңдайды. Айтылған ойды жалғастырады.

«Мұғалімге жеделхат» тақтасына оқушылар стикер жапсырады.

-Бүгінгі сабақта мен ... түсіндім, ... білдім, ... көзімді жеткіздім.

-Мен өзімді ... мақтар едім.

-Маған ерекше ұнағаны ...

- Сабақтан соң маған ... келді.

- Бүгін маған .. ... ... сәті түсті.

- Қызықты болғаны ....- ..... қиындық тудырды

.- Менің түсінгенім ...

-Енді мен .... аламын. 

Білім алушылар өз – өзіне есеп беріп, қажеттілігін,өзіндік көзқарасын қалыптастыру үшін және де өз – өзіне баға бере алу үшін осы әдісті қолданамын

Слайд

Үй жұмысы

Зерттеу. Оқылған әңгімеге ұқсас шығармалар.

Сабақта саралау тапсырмалары болды  ма? Қалайша қолдау көрсете аламын? Қабілетті оқушыларды оқытуда алдыма қандай міндеттер қоямын?

Оқушылардың материалды қаншалықты игергенін қалай бағалаймын?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасын сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ/ оқыту мақсаттары шыншыл ма? 

Барлық оқушылар ОМ жетті ме?

Егер жоқ болса, неге?

Сабақтағы  саралау дұрыс өтті ме? 

Сабақтағы кезеңдер сақталды ма? Жоспардан тыс не жасалды? Неге?

Жалпыбағалау

Қандайекіаспектжақсыөтті? (оқытуменбілімберутуралыойланыңыз)

1:

2:

Сабақтыжақсартуғанесебепболатынеді? (оқытуменбілімберутуралыойланыңыз)

1:

2:

Сабақбарысындасыныптыңжетістігітуралынеойладым/ жекеоқушылардыңқиындығы, келесісабақтарданегеназараударуқажет?